Bütçe ve Finansal Taharri Genel Müdürlüğünün eğreti personelin karı yardımı için verdiği rey yazısı
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü vasıtasıyla sunulan görüşe göre,
1- 4/C’liye verilen sülale yardımı ödeneği 0-6 yaş grubu amacıyla benzeri bitirme artırımlı verilecektir.
2- Ocak yardımı ödeneği üstelik kıst yerine verilebilir. Antrparantez bu ödemeden hemen sigorta kesintisi ile gelir ve damga vergisi kesilecek.
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Bütçe ve Finansal Arama Genel Müdürlüğü
Nüsha : 80755325- 20.03.14* 2 461
Laf : Arızi Personel
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA
İlgi: 26/2/2014 tarihli ve 79523799/45/855938 az yazınız.
İlgi yazınızda 657 mahdut Oran Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre istihdam edilen personele 30/12/2013 tarihli ve 2013/5762 basit Hükûmet Kararının 7 nci maddesi layıkıyla yapılacak aile yardımı ödemelerinde görünen olan tereddütler hususunda Bakanlığımız görüşü murat edilmektedir.
1- Bilindiği için, 14/8/2013 tarihli ve 28735 basit Resmi Gazetede yayımlanmış olan Amme Görevlilerinin Geneline ve Bakım Kollarına Müteveccih Finansal ve Içtimai Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Gün Toplu Sözleşmenin 22 nci maddesinde ve 2013/5762 az Bakanlar Kurulu Kararının 7 nci maddesinin beşinci fıkrasında, arızi personele 657 basit Kanunun 203 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri dış kalkışmak üzere tıpkı asıllar ve esaslar çerçevesinde adam üzere 2.533 ve beherglas bala üzere 297 belirti rakamı üzerinden ocak yardımı ödeneği verilmesi egemenlik altına alınmıştır.
657 sayılı Kanununun 202 nci maddesinin ikinci fıkrasında; “Bu yardım, memurun seçme hangi şekilde olursa olsun çıkar karşılığı çalışmayan veya her içtimai asayiş kuruluşundan mahiye almayan eşi üzere 1500, çocuklarından herbiri amacıyla da 250 araz rakamının (72 nci kamer dahil koyulmak için 0-6 yaş grubunda vadi düzlük çocuklar amacıyla benzeri intaç artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek tutar üzerinden ödenir” hükmüne meydan verilmiştir.
Yukarıda vadi kayran hükümler çerçevesinde arızi personele, 0-6 gözyaşı arası çocukları amacıyla tıpkısı itmam artırımlı şekilde (594) koku rakamı üzerinden sülale yardımının ödenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
2- 657 sayılı Ululuk Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrasına göre istihdam edilen personelin ne tarihten itibaren ocak yardımı ödeneğine hak kazanacağı, kist mahiye ödemelerine sülale yardımı ödeneğinin dahil edilip edilmeyeceği hususunda Hak Bakanlığına verilen Bakanlığımız görüşü ektedir. Mezkûr Bakanlığımız görüşü www.bumko.gov.tr adresinde saha alan “Mevzuat/Kamu Personel Mevzuatı/Emsal Görüşler/Geçici Personel” bölümünde saha almaktadır.
3- Bilindiği üzere, 2013/5762 mahdut Bakanlar Kurulu Kararının 7 nci maddesinin birinci fıkrasının ilişkin bentlerinde düzlük düz karine rakamlarıyla vazifeli mahiye katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutarda “brüt maaş ücret” ödeneceği ve 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında ise; “Ücretli müsaade süreleri dahil bildirme bir iki 12 ay çalışarak çalışan geçici personelden;
a) Sosyal Düzenlilik Kurumunca kendilerine yetersizlik yahut terslik aylığı bağlanması veya global ifa yapılması,
b) İlgilinin ölümü,
c) ilgilinin zat isteği ile sözleşmeyi feshetmesi yahut yenilememesi,
hallerinden birinin tekevvün bulmasından belde bakım sözleşmesi sona erenlere, çalışılan beher sene için, ayrılış tarihindeki bakım sözleşmesinde yazılı brüt aylık ecir tutarında aksiyon sonu tazminatı ödenir. 12 aydan artan süreler üzere 12 ay üzere hesaplanan miktardan mütezayit süreye çıkacak fail tutar kadar ifa yapılır.” hükmü yer almaktadır. Anılan ahkâm çerçevesinde gelişim sonu tazminatının ilgilinin ayrılış tarihindeki bakım sözleşmesinde kayıtlı brüt ecir üzerinden hesaplanması, adam ve çocuk üzere verilecek aile yardımının bu hesaplamaya dahil edilmemesi gerekmektedir.
4- 193 sınırlanmış Gelir Vergisi Kanununun 25 inci maddesinde vergiden ayrıklık tutulacak ödence ve yardımlar tadadi kendisine sayılmıştır. Ayrıca, 488 basit Işaret Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde ise, bitik (1) mahdut tabloda mukayyet kağıtların işaret vergisine bağımlı olduğu, 9 uncu maddesinde (2) sayılı tabloda yazılmış kağıtların mühür vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
Buna göre, Dirimlik Vergisi Kanununun 25 inci maddesinde gelir vergisinden istisna tutulan tazminatlar ve yardımlar ortada eş yardımı ödeneklerinin saha almaması ve mezkûr Kanunda yahut başka benzeri mevzuatta geçici personele yapılacak sülale yardımı ödeneğinin sağlık vergisine bağımlı olmayacağı yönünde tıpkı hükmün bulunmaması dolayısıyla mezkûr Kanunun ilgili maddeleri mucibince eğreti personele yapılan eş yardımı ödeneğinden gelir vergisi kesilmesi gerekmektedir. 488 az Damga Vergisi Kanununa kötü (2) basit tabloda ise kaşe vergisinden derogasyon olan tazminatlar ve ödemeler sayılmış olup, bunların ortada arızi personele verilecek karı yardımı ödeneğinin kayran almaması ve söz konusu Kanunda veya apayrı aynı mevzuatta bu yardımın damga vergisine tabi olmadığı yönünde aynı hükmün bulunmaması nedeniyle da arızi personele yapılan sülale yardımı ödeneğinin, Kanuna bitik ilgilendiren tabloda belirlenen oranlar üzerinden mühür vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Antrparantez, 3/1/2014 günlü ve 54 dar Mali ve Içtimai Haklara ilişkin Bakanlığımız Genelgesinde de bahis deşifre bulunmaktadır. Anılan Genelge www.bumko.gov.tr adresinde vadi alan “Mevzuat/Amme Personel Mevzuatı/Genelgeler/Mali ve Toplumsal Haklarda Yapılan Artışlar ile Aylıkların Avans Namına Ödenmesine İlişkin Genelgeler ile Başka Genelgeler” bölümünde kayran almaktadır.
5- Başka taraftan, 5510 dar Kanunun 80 inci maddesinin bir numara fıkrasının (b) bendinde; “Ayni yardımlar ve ahiret yolculuğu, mevlit ve teehhül yardımları, fariza yollukları, gezgin görev tazminatı, bayrılık tazminatı, gelişim sonu tazminatı veya bayrılık tazminatı mahiyetindeki dolgun ödeme, sezme ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, bala ve aile zamları, işverenler vasıtasıyla sigortalılar üzere özel keyif sigortalarına ve ferdî tekaütlük sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel esenlik sigortası primi ve bireysel tekaütlük yardım payları tutarları, prime anne kazanca tabi tutulmaz.” hükmü saha almaktadır.
Anılan maddenin uygulanmasına ilgilendiren adına, 14/2/2014 mahdut ve 28913 mahdut Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İşveren Aplikasyon Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 1 inci maddesiyle değişik İşveren Aplikasyon Tebliğinin 7.7.2 nolu bölümünde; sigortalıya yavru zammı adı altında yapılan ödemelerden, sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, zat sigortalılığı dolayısıyla dirimsel veya mahiye bağlanmamış olan çocuklarından 18 yaşını, ortaöğretim ve dengi tahsil veya 5/6/1986 günlü ve 3308 dar Mesleki Eğitimi Kanununda belirtilen namzet şakirt, çırak evet dahi işletmelerde mesleksel eğitim bilimi görmesi halinde 20 yaşını, yüksek tahsil görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli sıfır çocukları ile yaşına bakılmaksızın 5510 az Kanuna göre malül olduğu belirleme edilen evli olmayanlarından genişlik çok iki çocuğa kadar (iki yavru karışma) olanları amacıyla, sigortalının hizmet akdinin bitmeme etmesi şartıyla çalışarak çalışmasının olup olmadığı üstünde durulmaksızın iki çocuğu geçmemek kaydıyla, yavru başına seçme yıl belirlenen maaş asgari ücretin % 2’si oranındaki tutarının, 657 mahdut Kanunun 4 üncü maddesinin bir numara fıkrasının (C) bendi kapsamında etkin sigortalıların tıpkısı şartları taşıyan her bir çocuğu amacıyla mahiye asgari ücretin % 4’ü oranındaki tutarının maaş prime anne kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacağı belirtilmiştir.
Mezkûr düzenleme çerçevesinde geçici personelin her bir çocuğu amacıyla sülale yardımı ödeneği adı altında yapılan ödemelerden prime anne kazanca karışma edilecek tutarın;
Brüt Mahiye Asgari Sevap X %4 X Çocuk Sayısı = İstisna Tutarı,
Bala İçin Ödenen Ocak Yardımı Ödeneği Tutarıİstisna Cirim = Bala İçin Prime Anne Kazanca Dahil Edilecek Eş Yardımı Ödeneği,
formülü aracılığıyla hesaplanması gerekmektedir.
Gayrı taraftan, İşveren Aplikasyon Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 2 nci maddesiyle değişik İşveren Aplikasyon Tebliğinin 7.7.3 nolu bölümünde ise sigortalılara ocak zammı adı altında yapılacak ödemelerin, 5510 az Kanuna bağımlı zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaması ve Kurumdan gelir veyahut mahiye almaması yerinde, 16 yaşından kibar üzere belirlenen aylık minimal ücretin % 10’u oranındaki tutarının, 657 dar Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi kapsamında müteharrik sigortalıların ayrımsız şartları haiz eşi üzere maaş minimum ücretin % 20’si oranındaki tutarının aylık prime temel kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacağı belirtilmiştir. Buna göre arızi personelin, eş için ev yardımı adı altında yapılan ödemelerden prime anne kazanca karışma edilecek tutarın;
Brüt Maaş Asgari Sevap X % 20 = İstisna Tutarı,
Kayırıcı İçin Ödenen Familya Yardımı Ödeneğiİstisna Tutarı = Eş İçin Prime Esas Kazanca Karışma Edilecek Ocak Yardımı Ödeneği,
formülü marifetiyle hesaplanması gerekmektedir.
6- Kist ücretin belirlenmesi esnasında ücretin ilişik olduğu ayın birçok çevrim olduğunun tayin edilmesi ve o aya ilişkin ücretin ilişkin olduğu ayın çevrim sayısına bölünmesi gerekmektedir. Buna göre; Eş ayının 31 zaman olması sonucu, eğreti personele ödenecek kist ücretin 1-14 Ocak tarihleri arasındaki dönemde çalışarak çalışılan bölüm sayısının 31 güne bölünmesi vasıtasıyla hesaplanması gerektiği değerlendirilmektedir.
Icra Vekili a.
İlhan HATİPOĞLU
Bütçe ve Finansal Taharri Umumi Müdürü
MUNZAM: Düşünüm yazımız (2 sermaye)
