2914 ve 2547 sayılı Kanununda, hâkimiyet yoksuz hallerde 657 sayılı Kanunun uygulanacağına yer mevdu olup, azalmak talip akademik personel amacıyla de 657 çevrilmiş Kanunun 94 ve 97. maddesinde kayran alan hükümlerin uygulanması mümkün bulunmaktadır.
Istifham: Benzeri kerem üniversitesinde öğretim yardımcısı namına görev yapmaktayken ricat dilekçesi verdim. İstifa dilekçeme 25 gün sonraları uygun görülmemiştir cevabı geldi. 657 çevrilmiş Kanunun 94.maddesinin 2.fıkrasına bakarak istifa dilekçe tarihinden sonradan 1 ay görevime bitmeme edip, 1 ayın sonunda üstüme selen vererek görevimden ayrılırsam usulüne makul kendisine mı çekilme etmiş olurum. Yoksa istifamın makul görülmediği tarihten bilahare 1 ay görevime bitmeme etmem mi gerekir. 1 aylık bekleme süresinin başlangıcı incizap tarihi midir yoksa istifanın uygun görülmediği gün midir?
Karşılık: Talim elemanları Anayasanın 128. maddesinde düz verilen memurlar ve özge amme görevlileri ayrımında farklı kamu görevlileri kategorisinde yer almaktadır. Hakları, yükümlülükleri, emek koşulları 2914 basit Yükseköğretim Personel Kanunu ile 2547 basit Yükseköğretim Kanununda yer düzlük hükümlere bakarak düzenlenmektedir. Seçkin iki Yasa de, tedris elemanlarının tabi olacakları hükümleri heyetiyle düzenlememiş, egemenlik yoksuz hallerde 657 dar Kanunu başvuru göstermiştir.
657 çevrilmiş Kanuna yapılan atıflar 2914 dar Kanunun 20. maddesinde düzlük düzlük, “Bu Kanunda hâkimiyet yoksuz hallerde 2547 basit Yükseköğretim Kanunu ile 657 az Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü ile 2547 basit Kanunun 62. maddesinde düz alan, “Üniversite tedrisat elemanları ve ense kuruluşlar ile üniversitelerdeki görevli ve ayrıksı görevlilerin zat hakları amacıyla bu yasa, bu kanunda belirtilmeyen hususlar için Üniversite Personel Kanunu, Üniversite Personel Kanununda namevcut hususlar amacıyla ise genel ahkâm uygulanır.” hükmüyle sağlanmıştır. Genel hükümlerden kastın 657 basit Kanun olduğunda tartışma bulunmamaktadır.
2547 dar Kanunun 60. maddesinde ricat ile ilişkin yerine, Yükseköğretim kurumlarından, duruşma veya sıkı kararları ile çıkarılanlar hariç gelmek amacıyla temas nedenle kendi isteği ile ayrılan tedrisat üyelerinin başvuruları konusunda bu Yasa hükümleri çerçevesinde takım koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilecekleri tabir edilmiştir.
Kanunun üniversitelerin akademisyen ihtiyaçlarının gayrı üniversiteler bünyesinde görev yapanlar arasından karşılanmasına ilgilendiren asıllar ve esasları düzenleyen 41. maddesinde ise bu kapsamda ayrıksı aynı üniversitede görevlendirildikleri kendilerine manifesto edilenlerden kanuncu süresi içre göreve başlamayanların çekilme etmiş sayılacağı, bu şekilde çekilme etmiş sayılanların, bu hizmeti adına getirmedikçe rastgele yükseköğretim kurumunda baştan görevlendirilemeyecekleri ve başka amme kuruluşlarında çalıştırılamayacakları hüküm altına alınmıştır. Bu hükümden zımnen talim üyelerinin genel namına ricat hakkına cemaat olduğu çekilme sonrası da başka üniversitelere atanabileceklerini anlıyoruz.
2547 sayılı Kanunda düz kayran ve yukarıda meydan sunulan değme iki aranjman da öğretim üyeleriyle ilgilendiren olup, özge öğretim elemanlarını kapsamamaktadır.
Bunlar dışında hem 2914 sınırlanmış Kanunda hem üstelik 2547 çevrilmiş Kanunda talim elemanlarının istifası ve çekilme sonrası atamalarına ilişkin ayrımsız aranjman düz almadığından 657 mahdut Kanunda meydan kayran istifa ve fariğ sayılmaya dair hükümlerin talim görevlileri için dahi uygulanması gerekmektedir.
657 mahdut Kanunun 20. maddesinde ricat memurlar amacıyla bire bir türe olarak düzenlenmiştir. Kanunun 94. maddesinde, “Çap memuru sadık olduğu kuruma mukayyet namına başvurmak yoluyla memurluktan incizap isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz yahut kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin ayrılma edilmesi ve bu terkin kıvrak 10 çevrim devam etmesi halinde, yazılmış başvurma şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.
Daralmak istiyen görevli adına atanan kimsenin gelmesine yahut çekilme isteğinin kabulüne büyüklüğünde görevine devam porte. Adına atanan kimesne bir ayak tabanı kadar gelmediği veya namına tıpkısı bakan atanmadığı takdirde, üstüne vukuf vererek görevini bırakabilir.
Olağanüstü mazeretle çekilenler, üzerine olgun çevirmek şartiyle bir ay kaydına bağımlı değildirler.” hükmü, 97. maddesinde ise, “Memurlardan finansal ve cezai sorumlulukları hafi var olmak üzere;
A) 94 üncü maddenin 2 nci ve 3 üncü fıkrasına akla yatkın namına memuriyetten çekilenler altı kamer geçmeden,
B) Bu Kanuna bakarak çekilmiş sayılanlar ile 94 üncü maddenin 2 nci fıkrasına uymadan görevlerinden ayrılanlar tıpkı sene geçmeden,
C) 95 inci maddede yazılmış zorunluluklara uymayanlar 3 yıl geçmeden,
D) 96 ncı maddeye mugayir hareket edenler hiçbir surette,
şevket memurluğuna alınamazlar”denilmektedir.
675 çevrilmiş Kanunun 94 ve 97. maddelerini yorumladığımızda, ricat talebinde bulunduğunuz tarihten itibaren tıpkısı ay zarfında istifanız kabul edilmediği takdirde birim yöneticisine marifet vererek ayrılmanız olabilir bulunmaktadır. Apayrı aynı ifadeyle üniversite yönetimi talebinizi reddetse da çekilme hakkınızı ortadan kaldıramayacak olup, istifa talebinde bulunduğunuz tarihten itibaren tıpkısı aylık sürenin böylece ayrıldığınız takdirde usulüne akıllıca tıpkısı şekilde fariğ sayılırsınız. Uygulamada ve kapatılan Izzet Personel Başkanlığı görüşlerinde öğretim elemanlarının istifa veya fariğ ad durumlarında 97. maddede düzenlenen bekleme sürelerine tabi olmadığı dikkate alındığında fariğ ad yolunu yeğleme ederek istifanızın kabulünü veya bir aylık süreyi birlikte beklemeye lüzumlu olmaksızın görevi bırakabileceğiniz, sonrasında ise 2547 mahdut Kanunun 41. maddesi saklı var olmak kaydıyla bambaşka tıpkısı üniversitede görev alabileceğinizi değerlendiriyoruz.
