Sinop’ta ‘Mübadelenin 100. Yılında Göçler’ paneli
SİNOP – Sinop’ta ‘Mübadelenin 100. yılında göçler’ konulu panel düzenlendi. Panelde, değiş tokuş günleri, düğme aktarılan kültürel değerler ve mimarlık asar anlatıldı.
Sinop Değiş Tokuş ve Balkan Halkları Kültür ve Tesanüt Derneği marifetiyle, Sabahattin Mualla Ekin Merkezinde ‘Mübadelenin 100. yılında göçler’ mevzulu panel düzenlendi. Sinop Üniversitesi Çağ Bölüm Başkanı Prof. Dr. Serkan Yazıcı’nın moderatörlüğünü yaptığı panele Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kemal Katışıksız, Marmara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Neval Konuk Halaçoğlu ile Sinop Üniversitesi’nden Doç. Dr. Çekişme Demir hatip adına katıldı. Panelde, 1 asrı geride bırakan değişim günleri hatırlatılırken, düğme aktarılan kültürel değerler ve bırakılan asar anlatıldı.
Panelin açılışında bir nice şehre olduğu kadar Sinop’a de çok sayıda kişinin göç ettiğini kaydeden Sinop Değişme ve Balkan Halkları Firez ve Dayanışma Derneği Başkanı Kenan Aral, “Sinop, demokratik namına Balkan halkları dışında farklı coğrafyalardan da çokça sayıda insana güçlükle olmuştur” dedi. Kompozit iskân içerisinde bazen gelenek ve göreneklerin, yıpranmamış nesillerce adsız arkaç geldiğini bile vurguladı.
1919 yıllarında Sinop ve Gerze’da yaşayan bazen Rumların arasında Pontus Hükümetini kurmayı hedefleyen ‘Pontus’ düşüncesini savunan silahlı cemiyetlerin olduğunu kaydeden Doç. Dr. Savaş Çipo, Mustafa Eksiksizlik Gösterişli’nın bu cemiyetlerle ilgili bilgelik topladığını söyledi. Çipo, “Kalabalık müfettişi adına 16 Mayıs 1919’da Bandırma vapuru ile Samsun’a debi eden Mustafa Kemal Gösterişli, Sinop limanına uğradığı devir Pontus Cemiyeti karşı bilgelik alıp evcil makamlara zaruri uyarıları yaptığını biliyoruz” diyerek konuştu.
Karşılıklı insan değişimi anlaşmasıyla Sinoplu Rumların vapurla ayrıldıklarını belirten Demir, bin 414 Rum’un şehri terk ettiğini söyledi. Mübadil fırıldak alanlarında Sinop’un bir numara düz olduğunu kaydeden Demir, “Bu alanlarda sair iller ise Samsun, Kargaşa, Giresun, Trabzon, Gümüşhane, Amasya, Tokat ve Çorum düzlük alıyordu. Gelen mübadillerin sayısında Sinop, Gerze, Boyabat, Ayancık’ta hep yerine 2 bin 373 rakamı mütenevvi çalışmalarda verilmiştir” ifadelerini kullandı.
Panelin devamında konuşmacılar, izleyicilerin sorularını cevapladı.
