Memurların yurt dışına çıkışlarında büyük imkanlar sağlayıcı yeşil pasaport, mevzuatta hususi pasaport adı altında düzenlenmiştir. Bu pasaport sahipleri, normal pasaport sahipleri amacıyla ara sınav talip birçok ülkeye vizesiz gidebilmektedir ve bu durumun şişman aynı imtiyaz olduğunu izah etmek isteriz. Bu yazımızda yeşil pasaport uygulamasındaki detaylı detaylara vadi vereceğiz.
Yeşil pasaportun hukuki dayanağı nedir?
Yeşil pasaportun türel dayanağı 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14 ve ilişik 4’üncü maddesidir. 5682 dar Kanun’un ‘Özel Pasaportlar’ başlıklı 14’üncü maddesinde; ‘Türkiye Iri Millet Meclisi sakat üyeleri, sakat bakanlar ile bir numara, ikinci ve üçüncü merhale kadrolarda mevcut yahut bu kadrolar değer gösterilmek veya T.C. Tekaüt Sandığı ile ilgilendirilip zor kesenekleri bu derecelerden çalmak aracılığıyla kontratlı kendisine çalıştırılan ululuk memurları ve gayrı kamu görevlilerine; Diplomatik Pasaport verilmesini müstelzim vazifelerden eksantrik herhangi bir resmi yer ile veya kendi hesaplarına ecnebi ülkelere gittikleri zaman verilir. Bunlardan emeklilik veya incizap sebepleri ile vazifelerinden ayrıcalı olanlara de bu nevi pasaport verilir…’ hükmüne saha verilmiştir.
Bu kanuna bakarak özel pasaport verilmesinde kol derecesinin 1, 2 ve 3 olması berenarı önemlidir. 657 çevrilmiş Celal Memurları Kanunu’na bakarak darülfünun mezunu memurların 1’inci dereceye büyüklüğünde yükselmesine rastgele bariyer bulunmamakla bu arada, 190 az Umumi Kol ve Usulü Için Yasa Hükmünde Kararname hükümleri göre 1, 2, 3 ve 4’üncü dereceli memur unvanlı kadro ihdas edilmemiştir. Yani, değme ne kadar üniversite mezunu olan memurların kazanılmış türe maaş derece ve kademeleri, 657 sayılı Yasa’un 67’nci maddesine göre 1’inci dereceye büyüklüğünde yükselebilse birlikte takım dereceleri 5’inci dereceden yukarıya çıkamamaktadır.
Yukarıda vadi sunulan hükümde kol derecesinin 1, 2 ve 3 olması gerektiği belirtildiğinden, müktesep türe aylık rütbe ve kademesinin 1’inci merhale olması zımnında Özel Damgalı Pasaport(yeşil pasaport) alınması türlü değildir.
Ancak, memur kadrosunda görev yapanlar 5’inci dereceden yukarı çıkamamakla gelişigüzel memurla aynı düzem görevde kâin Haber Istihzar ve Taharri İşletmeni, Elektronik Beyin İşletmeni kabilinden kadrolarda bulunanlar 3’üncü dereceye büyüklüğünde yükselebilmektedir. Dolayısıyla VHKİ ve Bilgisayar İşletmeni kadrosunda bulunanlar yeşil pasaport alabilmektedirler.
Bu genişlik işyar unvanlı personelin VHKİ ve Elektronik Beyin İşletmeni kadrolarına taşkın talebini getirmektedir ve amme kurumları işyar kadrolarını halel-ihdas yöntemiyle VHKİ kadrolarına dönüştürmektedir. Yani akıbet karışık aynı şekilde elde edilmektedir. Nedeniyle yeşil pasaport kabul etmek isteyen bir nice memurun VHKİ kadrosu arzu ettiği pratikte sık sık tanıdık benzeri durumdur.
Elbette kol derecesi hususi hizmet tazminatını üstelik etkilediğinden ve finansal boyutu birlikte olduğundan Maliye Bakanlığı ve Şevket personel Başkanlığı’nın esas itiraz noktası burada yatmaktadır.
Ancak, bu kapsam nahak yere ayrımsız şekilde ekip derecesi açısından ilköğrenim mezunu memurla üniversite mezunu memuru tıpkısı seviyede bırakmaktadır. Bunun adaletli olduğunu ise on paralık kimsenin savunması cins değildir.
Bazı görevli unvanlı personel yeşil pasaport alabiliyor
Ahmet Ünlü’nün yazısının devamını görmek amacıyla tıklayınız.
