Yanlış restorasyona ukubet verilmeli

“Kültürel Miras Hukuku” kitabının editörlerinden hukukçu Cüneyd Altıpus yanlış restorasyonların yargıya taşınması gerektiğkayınbirader söyledi: Mesela Şile Kalesi’nin restorasyonunu özne firmayla ilişkin ihtimal sevgili yok ama denetleyen ‘bu nedir’ demeliydi. Bire Bir konak tadilatında gelgel delikleri kapatılıyor ve yapı çürüyor. Yanlış restorasyonların ceza hukukunda karşılığı var. Bahis yargının önüne gelse karar verilecek ama yargının önüne gelmiyor.

Kültürel bırakıt ülkelerin tarihini gelecek nesillere aktarmak üzerine büyük ögönen yeryüzü ediyor. Hem ülkelerin özlük tarihleri hem üstelik önceki medeniyetlerin izlerini görmek konusunda fikir veren kültürel bırakıt öğeleri, yeteri kadar ele alınmıyor. Bu konuda verilen asar ise ya mukannen bir alanla sınırlı ya dahi teknik konulardan öteye geçmiyor. Seçamaç Yayınları’ndan çıçağ Kültürel Miras (Kültür Varlıkları) Hukuku, kültürel miras nedir, nasıl korunur ve bununla ilgilendiren Türkiye’deki mevzuat ne şekilde işliyor sorularına cevap veriyor.

Editörlüğünü Mardin Artuklu Üniversitesi Musahabe Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Evindar Yeşilbaş ve Diyarbakır Kültür Varlıklarını Dulda Kurulu’nda hukukçu üye olan Cüneyd Altıpus’ın üstlendiği betik, kültürel miras hukukuna değiniyor. Çalışmada kazı bilimi, danışma tarihi, sit alanları kavramlarının yanı sıra rölöve, restitüsyon, yenileme kabilinden kavramlar dahi ünsiyet bağlamında girintisiz çıkıntısız aynı dille ele alınıyor. Kültürel mirasın korunmasında diğasker ülkelerle etkileşimlerini de havi mektup, alanında eksper 16 ismin katkısıyla zenginleştirilmiş. Kültürel bırakıt alanına deste duyanların, bu alanda çalıştöz kullanılmamış başlayanların ve uzmanların yararlanacağı işaret, kültür ve konuşma mirasının hukuktaki yerini etraflıca anlatıyor.

PRATIKTE ÜLKÜ VAR

Kitapla ilişkin konuştuğumuz Altıpus, bu dönemde ayırt ettikleri sorunlardan yola çıkarak kitabı oluşturduklarını söyledi. Kültürel miras alanında mevzuatın sektörle ahenkli olduğunu fakat uygulama noktasında sorunların bulunduğunu tamlayan Altıinç, “Denetim konusunda ve bu konuyu ciddiye ahiz konusunda sorunlarımız var. Kazı Bilimsel benzeri bulgu bizim içmağara çok önemliyken, Selçuklu yapısı tıpkısı yapı ya bile Osmanlı camisi çok önemsenmiyor. Kültürel bırakıt, aynı rabıta içerisinde devam haysiyet. Urfa’dan örnek vereyim. Balıklıgöl arkeolojik dönemde da mukaddes, Yahudilerin, Hristiyanların ve Müslümanların bile mabedi. Ama sanki mukannen bir dönemin öncesi çok öbuğulanmış ve kutsi, ondan sonrası olmasa birlikte evet şeklinde bir algı var” dedi.

HER İL KENDİ İÇİNDE DEĞERLENDİRİLMELİ

Türkiye’nin diğasker ülkelerden kültürel bırakıt ve sit alanları konusunda ayrıştığını rapor fail Altıparmak, ülkedeki tüm alanlar için aynı mevzuatın uygulanmasının yanlış bulduğunu dile getiriyor. Düzlük yönetiminin illere özgü olması gerektiğini savunan hukukçu, “Dünyadaki sit alanlarının tamamı butikleştirilmiş. Oraya neyin gireceği, yapılacağı anlaşılan. Fransız mevzuatı ve Ä°talya’nın bu konuyla ilgilendiren yaptığı adımları strateji eden tıpkısı ülkeyiz. Roma’bile ayrımsız sit alanında otelleri, pizzacıları, dondurmacıları görürsünüz. Bizim kentsel sit alanlarımız yaşsarih alanlar. Herhangi Bir ili özlük içinde değerlendirip, nasıl yönetileceğine ilişkin alan yönetim mevzuatını değiştirmemiz gerekiyor” diyor.

Yanlış restorasyon ukubet hukukunda

Güncel yenileme örnekleriyle konuyu anlatan Altıinç, “Restorasyonu yapanla denetleyen arasında ayrımsız uzlaşma namevcut. Bu de yapıya zarar verebiliyor. Söz Gelişi Şile Kalesinin restorasyonunu düz firmayla ilgilendiren ihtimal sav namevcut amma denetleyen firmanın ‘bu nedir’ demesi gerekirdi. Evet birlikte tıpkı eğlek tadilatında, bazı çekicilik delikleri ve mazgallar kapatılıyor. Yıllardır ayakta duran yapı bir süre bilahare çürümeye başlıyor. Sebebi yanlış yenileme. Yanlış restorasyonlar ukubet hukukunda değerlendiriliyor. Fakat bunları es geçiyoruz. Yani bu laf yargının önüne gelse değişmeyen verilecek, ama yargının önüne gelmiyor. Bu ülkü aşılmalı Türkiye’da” açıklamasında bulundu.

Halime Kirazlı

Share: