Vekil Dönmez: 2 bin TL’lik gaz faturasının 500 TL’si yansıyor

Enerji ve Bittabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez; “Mahiye 500 teklik gaz faturası ödüyorsanız aslında 2 bin lira müstelzim bir faturanın bin 500 lirasını fehamet kaynağı ile karşılıyor. Size 500 lirasını yansıtıyor.” dedi.

Erke ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Haber Toptan ekranlarında yayınlanan Politika Özel programında aktif yayında soruları yanıtladı.

TÜRKİYE GÖNÜL SICAK GEÇİRİR Mİ?

– Önce malın bulunabilirliği haddinden fazla koca. Sıfır mal, yer fiyatlı mal. Bizim temel tedarikçilerimiz Rusya, Azerbaycan, İran. Bakir dönemde biten kontratları yeniliyoruz. Bildirme güvenliğimizi ölçü almaya çalışıyoruz. Avrupa de fiyattan haddinden fazla gaza erişimi evleviyet almış durumda. Bizim Tuz Gölü’nde depomuz var, tamamını doldurduk. Silivri’deki depomuzun üstelik yüzdelik 82’si komple, inşallah yıl sonuna kadar topu topu dolacak. 6 milyar metreküplük doğalgazımız var. Tedarikçiler sevkiyat programlarına uyduğu müddetçe inşallah böyle aynı sorunumuz kaçınan. Kışın gene hap piyasalarda doğalgaz küresel komutan fiyatlarının artacağı yönünde öngörüleri var. Sabık sene da gerçekte benzer eşit artışlarıyla karşılaştık amma hazinemizden karşıladık. Mesela mahiye 2000 teklik ödemeniz gerekiyorsa faturada, 1500 lirasını fehamet ödüyor 500 lirasını siz ödüyorsunuz.

KARADENİZ GAZI

– Biliyorsunuz 2018 Ağustos’ta evvel keşfimizi açıklamıştık. O yıl acun tarihinde deniz denizlerdeki en balaban irfan kendisine kayıtlara geçti. Keşifle birlikte çalışmaları hemencek başlattık. Etkin sayısı birlikte hem karada hem denizde 6 bini geçti. Bayramda derin deniz işlerini yapacak sefine dahi geldi. Borazan serim işlemleri bu sene içerisinde tamamlanmış olacak. Çıkan gazı musaffa etmemiz geçişsiz, onlar devam ediyor. Botaş’ın yapması müstelzim icraat var, devam ediyor. İnşallah önümüzdeki yılın geçmiş çeyreğinde Karadeniz’deki gazı ulusal sisteme basmaya başlayacağız. 4 sene sonradan hanelerin hepsine doğalgazı ulaştıracağız. Önceliğimiz Karadeniz gazı. Türkiye kendi mezuniyet alanlarında bugüne kadar azimli duruşunu hep sergiledi. Karadeniz’e ilk muayene gemimizi çektiğimizde sezinleme olacağını bilmiyorduk. Elbette öngörüler vardı.

MUAYENE ÇALIŞMALARI

– Filomuza 4. aynı kardeş henüz geldi Abdülhamid Eğlek taharri gemisi. Onu da 9 Ağustos’ta Akdeniz’e uğurlayacağız. Bizim zat bahir mezuniyet alanlarımız zarfında olacak. Bu gemi 7. tohum. Tek eskimemiş ayrımsız gemi, ilk defa tığ kullanacağız. Şark Akdeniz’üstelik 2 ve 3 boyutlu hoşur bir sondaj yaptık. Potansiyeli en faziletli alanlar şu anda değerlendiriliyor. 1-2 hafta içerisinde onlardan birine değişmeyen verilecek. İlk başladığımızda bu işi biz üstelik eskimemiş yıpranmamış öğrenmeye başlamıştık. Ecnebi uzmanlardan bindi alıyorduk. Şu anda gemilerimizde çalışanların 3’te 2’si neredeyse evcil. Bu gemiler yegâne başına benzeri madde tabir etmiyor. Aslında çoğu nöbet yerinde çakılı durmak üzere tasarlanıyor. kimi vakit yabancı firmalardan bindi aldığımız üstelik bahis konusu. Ancak zorlu çok ülkeye ve şirkete göre evcil asıl ve evcil tedarikçi kullanma oranımız de haddinden fazla faziletli.

– Biz ağırlıklı olarak bu gemileri Güney Kore’den aldık, ayrımsız kısmını dahi Norveç’ten.

– Şark Akdeniz’birlikte bizden evvel sezme eden iki mutluluk var, İsrail ve Darı. Keşif düzenlemek ehliyetli değil. İsrail komşu bir nice ülkeyle budaklı. Darı’la son dönemde dolgunca ilişkiler geliştirdiler. İsrail kişi çıkardığı gazı Darı üzerinde pazarlara gönderebiliyor ama balaban benzeri heybet değil. Şark Akdeniz’de bu keşiflerin yapılması tümce amacıyla bir imge oldu. Sunu gelişmemiş, en iktisadi rota haddizatında Türkiye görünüyor. Türkiye’yi oyun dışında bırakma gayreti neticesinde İsrail ve Darı gazını Avrupa’ya uzanacak aynı projelendirme yaptılar. O gazın Türkiye’ye gelmesi üzere müstelzim aleniyet 500 km. Başka canip üzere yeryüzü beş altı 2-3 dinsiz. Tarafların aykırı bol niyetlerini ortaya koymaları gerekiyor.

TANAP İÇİN KİLİT BÜYÜKLÜK TÜRKİYE Mİ?

– Tanap boru yolu kapasitesi namına 2 katına çıkarılabilecek imkan ve kabiliyete erbap tıpkısı proje. Amma bazen yatırımlara gerekseme olacak boru hattı bazında. Kaynağın geliştirilmesi gerekiyor. Benzeri tutar süreye ihtiyaç var. çıktı imkanlar elverirse bu konuda hep ulama sağlarız.

GLOBAL ENERJİ KRİZİ

– Önceki yerel ve yenilenebilir kaynaklar diyoruz. Jeotermal enerjide dünyada 4. sıradayız. Çağ’te pahal aynı potansiyelimiz var. Yenilenebilir kaynakların şöyle bire bir handikabı var, iklim şartlarına bağlılar. Geçtiğimiz sene kurak ayrımsız zaman geçirdik ve bedelini okkalı ödedik. Mecburen ithal kaynaklar kullandık, elan aşkın doğal gaz tüketmiş olduk. Yer güvenliği açısından bakınca yenilenebilir kaynakları önce sıraya yazarız. Ardı Sıra domestik kömür. Düne büyüklüğünde kömür olmasın diyen Avrupa, baktı kim sürdürülebilir o kadar sürdürülebilir değil. Art oruçlu kâh şahısların çevreci ara sıra hareketler adı altında bu tür kömür projelerine karşı duruşları yatırımcıyı ürkütüyor. Bu da aslında yerel kömür konusunda caydırıcı bire bir umde oldu.

ÇEKIRDEKSEL ENERJİ

KAPAT X

– Maatteessüf Türkiye’üstelik galiba kesimler Türkiye’nin gelişimine ulama sağlayacak mega projelere alın duruyor. Bugünkü dünyada yenilenebilir enerjiyle tekmil ihtiyaçlarınızı karşılayamayacağınıza bakarak önünüzde eksantrik bire bir alternatif bulunmayan. Rüzgarla, Gündüz ile, suyla erke boşaltmak tam değil. Bizim kaynaktan hür düzenli seviyede cümbüş üreten santrallere ihtiyacımız var demektir bu. Nükleer uygulayım bilimi kabil. Bizim bu santrallere ihtiyacımız var. Ihtimal devamını üstelik getirmemiz lazım, vakit kaybetmeden Akkuyu değil. Bu teknolojileri sağlayıcı mutluluk üstelik haddinden fazla yok dünyada. Bugün yeni santral kurmaya gitseniz 4-5 ülkeyle ahbaplık etmek zorundasınız. Bu şişman projeler amacıyla anlaşılan garantiler vermeden dümdüz yalın kat yatırımcı bulamazsınız. Avrupa düne kadar serbest meydan mantığıyla yenilenebilirleri destekleyeceğim dedi. Hem İngiltere, hem Fransa tekrardan gündemlerine alıyor ve bu teknolojiye sarılıyorlar. Şu anda alanındaki dünyanın bildirme iri şantiyesi Akkuyu. Salt kovanı kabilinden 25 bin kadar birey çalışıyor. Projenin büyüklüğüne baktığımızda az daha yatırımın yüzde 25 kısmının tedarik süreci Türkiye’den sağlanıyor. Tığ bu sürece 50 yıl önceki başlamış olsaydık ihtimal zaman teknoloji sağlayan olabilirdik. Bundan ahir projelerde yerlilik oranı çokça henüz fazla olacak.

NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ KEŞFİ

– Bunlar kısaca 17 adet. Eskişehir’de 694 milyon tonluk kıymetli toprak elementi rezervi bulduk. Havacılık ve gök sektöründe, elektrikli otomobillerde kullanılan, az miktarda amma olmazsa olamaz ürünlerden bahsediyoruz. Alternatifi olmayan mahsulat bunlar. Dünyada haddinden fazla beş altı yerde bulunduğu üzere ciddi yerler. Çin’den sonra 2. düz bura. Sonuç aşama nazik bire bir keşiftir. Bu sene süresince önce uçman tesisimizi hayata geçireceğiz. Bağan miktarlarda bir uçman organizasyon yaptıktan sonradan henüz nazik benzeri tesise intikal yapacağız. Madencilik sektörü, eklenmiş değeri en yüksek sektörlerden birisi. Stratejimiz ek değerin Türkiye’üstelik kalması yönünde. Özel sektörü birlikte bu anlamda motivasyon ediyoruz.

TÜRKİYE’DE YER YAĞI VAR MI?

– Iktisadi olmayan rezervler kapatılmış. Ayrımsız şekilde sahaya girmiş sondajını yapmış daha derine gitmiş aslında daha sığdaki rezervi pas eski. Çukurova’birlikte tıpkısı keşfimiz oldu. Bir girişimci petrolü sığda ıskalayıp gitmiş. Burada ihmal mi var, uğur mı var… Petrol jeologları şöyle değerlendiriyor, Türkiye hareket ülkesi, oluşan petrol kaynakları kırıklı yapıdan ufuk ya bayağı eskimiş, evet derine kaçmış, evet da ekonomik olmaktan çıkartmış. Buna kısmen katılabiliriz. Ancak ülkenin cümlesi taralı mı? Maalesef öyle benzeri bili da bulunmayan. Demincek Adana-İskenderun civarında yoğunlaşıyoruz. Gerçeklenmiş özlemek lazım. Ihtimal arayacağız bulamayacağız amma bıkmadan usanmadan devam etmemiz gerekiyor. Son yılarda yer yaği üretimimiz yükseldi. Hep tüketimimizin maatteessüf yüzdelik 8’i civarı amma 85 milyonluk bire bir ülkeyiz ve petrol ihtiyacımız çok.

Share: