Polislerin bağımlı olduğu mevzuat konusunda tıpkısı harabatilik bulunmaktadır. Örneğin mali hakları 657 sayılı kanun, disiplini 7068 az yasa, etap terfilerini 3201 sayılı Kanunun, fariza, bitirme ve sorumluluklarını ise 2559 sınırlanmış Kanun belirlemektedir. Bu yazıda, polislere ne basamak ve derecedeki görevlerin verilebileceği açıklanacaktır. Istifham: Emniyette polis memurlarına çokça ferah benzeri şekilde vekaleten diye amirlik yaptırılmakta bu amirlik görevlerinden muhit meydan vadi yönetsel sıkı düzen cezaları verilmekte, hassaten zaman zaman adli soruşturmalar yapılabilmektedir. Sizce bunun hukuki durumu nedir?
Cevap: Anayasanın 128. maddesinde, “Memurların ve değişik amme görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve ayrıksı zat işleri kanunla düzenlenirAncak, mali ve sosyal haklara ait dolgun inikat hükümleri saklıdır.” denilmektedir. Bu kapsamda asli ve sonsuz bir amme görevini ifa fail polislerin hukuki ve finansal statülerinin belirlenmesi için dahi kanuncu aranjman yapılması zorunludur.
Polislerin tabi olduğu mevzuat üstüne aynı dağınıklık bulunmaktadır. 657 mahdut Devlet Memurları Kanununun 1. maddesinde Itimat Teşkilatı mensuplarının hususi kanunları hükümlerine tabi olduğu anlatım edilmiştir. amma velakin 657 basit Yasa polisleri bütünüyle uzanım dışında tutmamış, bakım sınıfları beyninde Itimat Hizmetleri Sınıfına kayran vermiş ve intibaka ilgili hükümler getirmiş olup, polis memurları maaş ve nüfus hakları, özel hizmet tazminatı, ilişik işaret ve gönül rahatlığı tazminatı ödemesi, izin hakları itibarıyla 657 kapsamında tutulmuştur. Polislerin ek ödence ve melfuf ödemesi 375 dar KHK hükümlerine, sıkı işlemleri 7068 mahdut Yasa hükümlerine, evre terfileri, aşkın çalışma ücreti ve ödülleri 3201 sayılı Güvenlik Teşkilatı Kanunu hükümlerine tabidir. Fariza, yetki ve güçlük itibarıyla tabi olunan kanun ise 2559 az Polis Güçleri Uhde ve Salahiyetleri Kanunudur.
3201 sayılı Kanunun 13. maddesinde güvenlik hizmetleri sınıfı mensuplarının rütbeleri, iz dereceleri ve görev unvanları lokalize, idarenin, değme aşama ve patika derecesi karşısında gösterilen fariza unvanları arasında personelin görev yerini değiştirmeye mezun olduğu rapor edilmiştir. Husus mesabesinde yer alan tabloya bakarak, polis memurundan itimat amirine kadar olan rütbelerin meslek dereceleri ve görev unvanlarına aşağıda kayran verilmiştir.
Rütbeler
Patika Dereceleri
Görev Unvanları
Güven Amiri
6
İlçe Güven Amiri, Bürolar Amiri, Temas Amiri, Enerjik Güç Kol Amiri, Ekipler Amiri, Tim Amiri, İlçe Güvenlik Müdür Yardımcısı, Kürsü Amiri, Trafik İstasyon Amiri, Sınıflar Amiri, Öğretim Yardımcısı, Pilot
Başkomiser
7
Karakol Amiri, Devir Amiri, Acar Güç Takım Amiri, İlçe Güven Komiseri, Irtibat Amiri, Tim Amiri, Gidiş Geliş İstasyon Amiri, Trafik Vasıta ve Tescil Çağ Amiri, Devriye Amir Yardımcısı, Sınıflar Amiri, Kadro Amiri, Öğretim Yardımcısı, Tayyareci
Saha Komiseri
8
Grup Amiri, Kadro Amiri, Tim Amiri, Göz Amiri, Devriye Emir Yardımcısı, Sınıflar Amiri Yardımcısı Derslik Komiseri, Trafik İstasyonu Mir Yardımcısı, Öğretim Yardımcısı, Pilot
Saha Komiseri Yardımcısı
9
Ekip Amiri, Kol Amiri, Tim Amiri, Bölüm Amiri, Karakol Emir Yardımcısı, Sınıflar Amiri Yardımcısı, Derslik Komiseri, Öğretim Yardımcısı, Pilot
Mümessil Başpolis Memuru
10
Takım Amiri, Tim Amiri, Kol Amiri, Göz Bey Yardımcısı, Grup Amir Yardımcısı, Departman Memuru, Takım Memuru
Başpolis Memuru
11
Grup Amiri, Tim Amiri, Devriye Amiri, Kol Amiri, Kol Kumandan Yardımcısı, Kol Bey Yardımcısı, Kesim Kumandan Yardımcısı, Çağ Memuru, Takım Memuru
Polis Güçleri Memuru
12
Seksiyon Memuru, Kadro Memuru, Tim Memuru, Karakol Memuru, Nokta Memuru, Devriye Memuru, Himaye Memuru, Trafik Memuru, Telsiz Memuru, Görevli
Yukarıda meydan verilen tabloda ne aşama ve derecedeki polisin hangi görevleri yürütebileceği engelsiz belirtilmiştir. Buna bakarak rütbesinin karşısında gösterilen görev unvanlarından farklı tıpkı görev unvanında görevlendirme yapılması kanuna uymazlık oluşturacaktır. Örneğin polis memurunun kadro amiri, takım amiri, kısım amiri namına görevlendirilmesi olanaklı değildir. Gine tabloya bakarak ayrımsız komiserin da fasıl memuru, kesim mir yardımcısı adına görevlendirilmesi yasaya açıkça uymazlık oluşturacaktır. Tabloya göre örneğin polis güçleri memuru kol unvanı, karşısında belirtilen unvanlar de fariza unvanıdır. Buradaki görevlendirme 657 çevrilmiş Kanundakinden ayrımlı olarak vekalet veya tedviren görevlendirme yada ikinci görev olmayıp, kaynağını 3201 sayılı Kanundan alan polislik mesleğine özgü benzeri görevlendirmedir.
Olur, polislere bir zamanda 657 sınırlanmış Kanunun 86. maddesi kapsamında vekalet görevi veya 88. madde kapsamında ikinci fariza verilebilir mi? 3201 sayılı Kanunla getirilen sınırlama ve hususi düzenleme karşısında bunun kabil olmadığını anlıyoruz. Bu kapsam öğretmenlerin okul müdürü yahut müdür muavini olarak görevlendirilmesine benzemektedir.
Sonuç olarak, polislik mesleğinde ne rütbedeki polisin ne görev unvanları ile görevlendirileceği kanunda yıldızlı belirlendiğinden kanuna makul tıpkısı şekilde görevlendirilmiş olanlar görevlendirildiği unvanın değme türlü yetki ve sorumluluğunu taşıyan olacaktır. Rütbesinin karşılığı olmayan unvanlarda yapılacak görevlenirmeler ise kanuna berrak tıpkı tehalüf oluşturacaktır.
