ÃALIÅMA ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ‘Bakanlık bünyesinde çalıÅma grubu oluÅturduk. Maliye BakanlıÄı de sürece katılacak. Yeryüzü makul formülü devreye sokacaÄız’ dedi.
ÃalıÅma ve Içtimai Güvenlik Bakanı Vedat Âlim, EYT çalıÅması ile ilgilendiren A Bili’e açıklamalarda bulundu. Bakan bilim adamı yürütülen çalıÅmanın yol haritasını anlattı. Detayları A Mal Ankara Marifet Müdürü Meram Ovucu aktardı.
Bakan Bilim Adamı, “Bakanlık bünyesinde çalıÅma grubu oluÅturduk. Kaynak ve Maliye bakanlıÄı da sürece katılacak. Bildirme akıllıca formülü devreye sokacaÄız. ÃalıÅmayı yıl sonu ya bile sülale baÅında Meclis’e sunacaÄız.” dedi.
SözleÅmeli personel düzenlemesi ile ilişik da konuÅzaman Icra Vekili Bilim Adamı, “ÃalıÅmamızı tamamlayıp sendikaların dahi taleplerini alacaÄız” ifadelerini kullandı.
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlara yönelik çalıÅmalarda geçmiş aÅamayı kapsamın belirlemesi oluÅtururken, bunun için metin çok formül konuÅuluyor:
KISMİ EMEKLİLİÄE YENİ İMKAN
Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 15 yılı (bu süre doldu) ve 3600 gün (10 yıl) primi tamamladıklarında kadınlar 50, rical bile 55 yaÅı üstelik semirtmek kaydıyla kısmi tekaütlük hakkı kazanıyor. Emeklilik yaÅları ise bu 3 Åartı bitirdikleri tarihe göre deÄiÅiyor.
Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaÅı bulan Åartlar ortaya çıkıyor. Yapılacak düzenlemeyle, 3600 günle emeklilikte birlikte yaÅ Åartı aranmayabilir. Bu durumda 3600 günü olan kadınlar 50, rical 55 yaÅında zor cins.
20-25 YIL ÃALIÅMA KRİTERİ
Gündeme mevrut bir baÅka formül ise emeklilik için kadınların 20, erkeklerin 25 yıllık prim gününü tamamlamalarını içeriyor.
Burada tekaüt aylıÄı baÄlanabilmesi için aranacak Åartlar, 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı namına çalıÅgevher baÅlamak, kadınlar içmağara 20 yıl yani 7200 prim gününü, rical için ise 25 yıl yani 9 bin gün primi kişiselleştirmek olacak.
Bu Åartı tümler EYT’liler, söz konusu formül hayata geçerse yaÅa bakılmadan zahmetli olabilecek.
YAÅ SINIRI
YaÅa takılanlara emeklilik için bir yaÅ sınırı getirilebilir. Elan önce 50 yaÅ sınırı getirilebileceÄi konuÅulmuÅtuh.
Bu formül hayata geçirilirse, EYT’lilerin mütekait olması için 50 yaÅını üstelik tamamlaması gerekecek.BEKLEME SÃRESİNDE İNDİRİM
Prim gün sayısını doldurup yaÅı bekleyenler için bekleme süresini 2-3 yıl düÅürmek kabil avantajlar bile formüller arasında düzlük alıyor.
AVRUPA MODELİ
Bazı Avrupa ülkelerinde meri kesintili tekaütlük modeli da tartıÅılan seçenekler arasında. Bu formülde, emeklilik için kaç yıl kaldıysa herhangi bir yıl içmağara mahsus oranda aylıktan göz yapılıyor.
Henüz birkaç maaÅla henüz er emeklilik ortaya çıkıyor. Gine Avrupa’de uygulanan bire bir formül dahi geçici kesintili emeklilik.
Buna göre, sigortalı muhtemelen tıpkısı kesintiyle er zor oluyor. Fakat yasanın iÅaret ettiÄi yaÅa gelip emeklilik Åartları oluÅunca bu yetersizlik ortadan kalkıyor.
PRİM VE SÃRE FORMÃLÃ
9 Eylül 1999 öncesinde iÅe girenlerin, önceki sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 prim gününü, kadınlarda 20, erkeklerde 25 yılı tamamlaması gerekiyor. Bunları tamamlayanlar yaÅı dikkate alınmadan tekaütlük imkanı elde edebilir.
KADEMELİ EMEKLİLİK
YaÅı bekleyenlere ‘kademeli’ tekaütlük imkanı sunulması üzerinde da duruluyor.