KURAKLIK SONRASI ANİ YAĞIŞ VE YEĞIN RİSKİ

KARADENİZ Bölgesi’nde, küresel ısınma ve iklim değişikliği etkilerine tutkun kendisine kuraklık yaşanıyor. Hava Bilgisi Genel Müdürlüğü’nün aktüel susuzluk haritalarına göre, Karadeniz’birlikte üzücü faziletli oranlara vasıl susuzluk yaşandığı belirlendi. Karadeniz Beceri Üniversitesi (KTÜ) Göçü Uygulama ve Araştırma Merkezi üyesi Prof. Dr. Hakan Ersoy, İklim değişikliğinin etkisini susuzluk kendisine yaşıyoruz. Kuraklığın bedelini erte sivri yağışlarla ödeyebiliriz dedi.

Global iklim değişikliğinin etkileriyle Karadeniz Bölgesi’nde serencam aylarda mütenakıs yağışlar, yağışsızlık tehlikesini da yanında getirdi. Türkiye’da yeryüzü çok yağmur düzlük bölge adına aşina Karadeniz Bölgesi’ndeki kuraklık, ilmî verilere birlikte yansıdı. Hava Bilgisi Umumi Müdürlüğü’nün 2022 yılı alansal katılmış yağış raporuna bakıldığında, bölgedeki yağışlarda sezon normallerine bakarak yüzde 25, 2021 yılı sonbahar mevsimi yağışlarına göre yüzdelik 17 eksilme gerçekleşti. Standart yağış indeksi metoduyla hazırlanan 3,6,9,12 ve 24 maaş tablolara göre, 2022 yılı Mart ve Kasım ayları beyninde Trabzon ve mümasil çevresinde haddinden fazla çığlık ve biberli kuraklık, 2021 ve 2020 yılları Açıklık ayından 2022 yılı Son Teşrin ayına kadar elem ve mutedil çığlık kuraklık yaşandı. Kuraklığın abuhava değişikliğinin yeryüzü önemli göstergesi olduğunu tamlayan uzmanlar, gelecekte yaşanması muhtemel larp yağışların dahi kayşa ve begayet olaylarını artmasına hastalık olabileceğine bel etti.

‘YARI YARIYA BEŞ ALTI YAĞIŞ ALIYOR’

Gün Doğusu Karadeniz’birlikte abuhava değişikliğinin, yağışsızlık ve yağış düzensizliği kendisine görüldüğünü belirten KTÜ Toprak Kayması Aplikasyon ve Araştırı Merkezi üyesi Prof. Dr. Hakan Ersoy, Bilgin olarak verileri inceliyor, vatandaş kendisine üstelik yaşıyoruz. Hele Şarki Karadeniz ve Trabzon çevresinde kuraklık yaşanıyor. Yağmur düşmüyor. Toptan iklim değişikliğinin bildirme yetişkin etkilerinden biri de susuzluk. Mucize olan ise kuraklığın çöl iklimi olan yerlerde artması beklenirken, bizim bölgemizde görülmesi. Trabzon, çevresindeki illere bakarak yarı yarıya elan beş alti yağış alıyor. Trabzon, Türkiye’nin yağış ortalamasının çokça az üstünde. Denize komşu tıpkı toprak olduğu amacıyla yağışsız değilmiş kadar düşünülüyor amma Trabzon, kuraklığı asıl anlamda hayatiyetli illerden biri ve akıbet yıllarda iklim değişikliğinin etkisiyle arttı diye konuştu.

‘ANİ YAĞIŞLAR ARTTIKÇA KIYAMET OLASILIĞI ARTIYOR’

Prof. Dr. Ersoy, çalışmaları değerlendirerek, Bilimsel icraat, bu bölgede yağışın yüzde 20 azalacağını fakat gürpedek yağışların birlikte tıpkısı o büyüklüğünde artacağını söylüyor. Yağışsızlık vakit kaybetmeden akarsu kıtlığı anlamına gelmiyor. Hele toprak kayması ve taşkınları mahsus artıracaktır. Anide yağışlar arttıkça bu tuhaf afetleri can olasılığımız üstelik artıyor. Kuraklığın 2 cepheli durumu var. 10 sene evvel üstelik hakeza bir buut yaşamıştık, sonradan yağış miktarı arttı. Bunun etkileri tafsilatlı sürede ortaya çıkacak. Ihtimal bizi etkilemeyecek amma bizden ahir kuşağı etkileyecek süreçleri yaşamaya başladık. Bu üstelik evvel göstergesi dedi.

‘KURAKLIĞIN BEDELİNİ AŞIRI YAĞIŞLARLA ÖDEYEBİLİRİZ’

Bölge genelindeki heyelanların kuraklıkla azalmasının beklenmediğini dahi söyleyen Ersoy, Bölgemizde gücük vadede yağışsızlık başladı gibi gözüküyor. Yağışın azalması, kayşa veya lüks olaylarını azaltacak anlamına gelmez. Ihtimal biraz dakikalık ahval olarak karşımıza yarar amma aynı içtima heyelan potansiyeli oluşturacak duruma gelmesi, binlerce almanak jeolojik süreyi barındırır. Siz hoppadak topuğuna dokunduğunuz anda heyelana dönüştürür. Dünyadaki genişlik hızlı ötede kurak bire bir bölgede gelişti. Biz sözde abuhava değişikliğinin etkisini kuraklık olarak yaşıyoruz amma abuhava değişikliği ağır aksak benzeri abuhava getiriyor. Zaman yaşadığımız kuraklığın bedelini, erte ölçüsüz yağışlarla ödeyebiliriz diyerek konuştu.

Prof. Dr. Ersoy, insanların heyelanlı ve riskli bölgelerde yaşamaya bitmeme ettiği sürece felaketlerin mübrem olduğunu belirterek, Bu devirden imge bulunmayan, bire bir sonraki devri bilemiyorum. Bizden sonraki ikinci devri kurtarmaya odaklanacağız. Günümüzü kurtaramayız, bu problemleri yaşayacağız. Şu anda ilimizde da afete maruz bölgede hayat bitmeme ediyor. Maşrık Karadeniz’e bakınca birçok afete maruz bölgede hayat bitmeme ediyor. İnsanları nasıl alacaksınız Örneğin; Maçka’ya gelmeden önce yamaçlardaki kâh bölgeler, afete maruz kesim ama hayat devam ediyor. Keza Dereli’dahi, Doğankent’te yaşanan taşkınlarda bir nice nahiye afete maruz bölgeydi elhak. Orada insanın yaşamaması lazım ama polisle insanları oradan ayıramazsınız. Kendisi oradan ayrılacak. Bunu sağlamadığımız sürece bunu yaşayacağız dedi.

Share: