DeÄiÅyapıt ve dönüÅüm değme alanda olduÄu kabil yönetim ve yönetim felsefesi de deÄiÅiyor fakat, KÄ°T’lerdeki yönetim felsefesi maalesef deÄiÅmiyor ya de deÄiÅtirilmek istenmiyor. 233 sayılı Amme Ä°ktisadi TeÅebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname KÄ°T’lerin (Amme kazançlı teÅebbüsü; soylu erki mehabet teÅekkülü ile amme konuşu kuruluÅunun kuma adıdır.) nasıl yönetileceÄini, yönetim kurullarının nasıl teÅekkül ettirileceÄini ve bunların görevlerini düzenlemiÅtir. Buna göre KÄ°T’ler yönetim yerleşmiş baÅkanı olan umumi müdürle gelişigüzel 6 kiÅilik yönetim kurulları tarafından yönetiliyor.
Ancak, bu yönetim biçiminden Åu anne kadar hiç kimesne memnuniyetsizlik göstermiyor. Ãünkü, yönetimde kâin herkesin iÅine geliyor. Niçmağara gelmesin kim, umumi müdür ve genel müdür yardımcıları 2 bin TL’nin üzerinde kemiksiz ilave yönetim kurulu ücreti alıyor, kaynak gelişigüzel KÄ°T’e tıpkısı üst düzey elemanını yönetim yerleşmiş üyesi yapıyor, sonunda de ilgilendiren bakanlık iki üst düzey görevlisini yönetim yerleşmiş üyesi yerine atıyor ve bunlara yönetim oturmuş ücreti ödeniyor.
Yönetim kurulu üyeliklerine atanan kiÅiler incelendiÄinde umumi olarak kamudaki üst düzey bürokratların ön plana çıktıÄı görülmektedir. ÃzelleÅtirme kapsamında olan KÄ°T’lerin yönetim yerleşmiş üyeliklerine yapıulan atamaların kararnamesiz olması ise buralara kimlerin atandıÄını gözlerden kaçırmakla alay malay buralara de üst düzey bürokratların atandıÄı görülmektedir.
Ä°lgili veya alakasız herkesin üzerinde mutabakata varacaÄı yegane ilke KÄ°T’lerin genel müdürler tarafından yönetildiÄidir. Gene, umumi müdür yardımcıları dıÅındaki diÄasker üyelerin atanma gerekçeleri ise bu kurumlara katkı saÄlamasından artış arttırma ücretten yararlanmasıdır. Bu büyüklüğünde aleni bire bir gerçekleme karÅısında sistemin 30 yıldır deÄiÅmeden devam etmesi ise üzerinde düÅünülmesi gereken benzeri gerçektir.
KÄ°T’ler yeni Türk Tecim Kanunu’nu niçin örnek almaz?
6102 sayılı kullanılmamış Türk Ticaret Kanunu, anonim Åirket yönetim kurulunun yapısına ve iÅlevlerine yönelik birçok köklü deÄiÅiklik ve yenilik getirmiÅtir. Ãzellikle yegâne kiÅilik yönetim kuruluna imkan saÄlanması KÄ°T’lere örnek oluÅturacak nitelikte ayrımsız yeniliktir.
1984 tarihli 233 sayılı KHK ile KÄ°T’lerin yönetilmeye çalıÅılması ve 6 kiÅilik yönetim kurulu üyelik yapısının korunmaya çalıÅılması doÄrusu modern yönetim mantıÄıyla mukavemetli baÄdaÅmıyor. Ä°Åmağara elan birlikte garip olanı ise TeÅebbüs Yönetim Kurulu’nun teÅkilini düzenleyen 6’ncı maddenin yaklaÅık 30 yıldır deÄiÅikliÄe uÄramadan devam etmesidir. Birçok tabunun yıkıldıÄı günümüz dünyasında üst düzey bürokratlara meydan temin etmek ve arttırma ücret ögelmek için birilerinin bu yönetim kurulları hangi iÅ yapar sorusunu sorması gerekiyor. Ãzetle birilerinin arttırma 2 bin TL ücret alması içmağara bu garipliklere bitmeme edilmemeli diye düÅünüyoruz.
DiÄer benzeri gariplikte ödenen yönetim müesses ücretinin net adına ödenmesidir. Yani kazanç dilimi hangi büyüklüğünde artarsa artsın ödenen ücret deÄiÅmeden kemiksiz adına ödenmektedir. Böyle tıpkı sistemi düÅünenleri ise kutlamak gerekiyor.
MüsteÅardan daha aşkın ücret kayran umumi müdürler ortaya çıkıyor
KÄ°T’lerde meri ücret sistemi hiyerarÅik unvanlar arasındaki maaÅları birlikte öyaşlı oranda etkilemekte ve ortaya garip tıpkı ebat çıkarmaktadır. Yani bakanlıkların ilişik kurumu olan KÄ°T’ler bakanlıklardaki müsteÅar yardımcılarına baÄlanarak iÅ ve iÅlemlerini yürütmektedir. 666 sayılı KHK sonrasında da bırakın müsteÅar yardımcısını müsteÅardan henüz yüksek ücret kayran KÄ°T genel müdürleri ortaya çıkmaktadır. Bu durum ise amme kurumları arasındaki ücret dengesizliÄini ortaya çıkarmaktadır.
Bu ücret dengesizliÄi ortaya müsteÅar yardımcılarının veya müsteÅarların genel müdürlerin yönetim oturmuş baÅkanı oldukları KÄ°T’lere yönetim müesses üyesi yerine atanması üzere acayip aynı durumu ortaya çıkarmaktadır. Aynı müsteÅar yahut müsteÅar yardımcısı, aynı KÄ°T genel müdürün yönetim yerleşmiş baÅkanı olduÄu toplantıya katılabilir mi? Hukuki olsa de bu ebat hangi kadar etiktir? Ya de bu durumun alışılagelen tıpkısı mantıkla izahı mümkün müdür?
Ãrneklendirmek gerekirse aynı bakanlıktaki müsteÅar 2013 yılı Temmuz verilerine göre 7.694 TL, müsteÅar yardımcısı ise 6.736 TL ücret alırken müsteÅar yardımcısına baÄlı yerine görev işleyen benzeri KÄ°T genel müdürü 8.765 TL ve üzeri ücret alabilmektedir. Bu durumun adil yahut ekonomik olduÄunu yayımlamak mümkün deÄildir diyerek düÅünüyoruz.
Sonuç kendisine amacımızın birilerinin maaÅını göz önüne anlatmak olmadıÄı bilinmeli ve 233 sayılı KHK’nin hür surette vasıtasız geçirilerek bütün KÄ°T’leri içine düzlük uygulanabilir, hesaplı ve adaletli bire bir yasa yapılarak gariplikler sona erdirilmelidir. Kim agâh ihtimal de böyle aynı çalıÅma vardır üstelik benzeri köÅağabey tozlanmaya bırakılmıÅtır. Ãmitos ederiz kim tozları üfleyen birileri çıkar.
Ahmet Ãnlü’nün yazısının devamını fehmetmek için tıklayınız.
