Gümüşhane’bile 130 almanak tescilli tarihi tümsekli köprü kaderine infirak edildi
GÜMÜŞHANE Gümüşhane’de 19. yüzyılın sonlarında inşa edilen tescilli tarihi Güzeller Köprüsü kaderine tecezzi edildi. Çevresine inşa edilen direniş duvarları dolayısıyla unutulan tarihi köprü küllük haline geldi.
Gümüşhane’nin Özcan mahallesinde mevcut ve dönemin Pespaye mevkii ile Güzeller mahallesini birbirine bağlayan tümsekli güreşçi köprüsü 19. Yüzyılda düz yazı edildi. Biricik gözlü, çılgın kemerli ve kemer bölümü yontu taşlarla nesir edilen güreşçi köprüsü, benzerleri ortada ayakta mütezayit nadir yapılardan biri olma özelliğini taşıyor. Yapıldığı dönemde nahiye amacıyla oldukça yüce ve kıvrak tıpkı güreşçi köprüsü olan Güzeller Köprüsü, serencam dönemde çevresine düz yazı edilen götürüm duvarları ve paspallık dolayısıyla kaderine metrukiyet edildi. İstinat duvarları ortada ve derenin içerisinde meydan kayran köprünün etrafı ise çöplüğe döndü. Tarihçi Serhat Doğan, Güzeller Köprüsünün restore edilmesi ile ilişik eski yıllarda bile taleplerinin olduğunu ve bu taleplerin ayn ardı edildiğini söyleyerek “Bu yapılar tarihin ağızsız tanıkları, bize haddinden fazla şey söylüyorlar, hikayeleri var. Dolayısıyla korunabilme ihtimali olan bir şeyi korumamız gerekiyor” dedi.
“İki beton bloğun arasına hapsedilerek yıkılmaya mahküm edildi”
Güzeller Köprüsü’nün tescilli bire bir güreşçi köprüsü olduğunun altını çizen müverrih Serhat Doğan, “Gümüşhane Güzeller Köprüsü 19. Yüzyılın sonlarına tarihlendirilir. Eski Gümüşhane’de Daltaban mevkii ile Güzeller mahallesini birbirine bağlayan yegâne kemerli bir asık köprüdür. Kocaman bire bir güreşçi köprüsü, bölgemizde bu tarzda yapılan köprülerin sayısı çok ama ayakta kalmayı nail köprülerin sayısı birkaç. Buradaki köprü dahi dere ıslahat çalışması sırasında iki beton bloğun arasına hapsedilerek, yıkılmaya mahküm edildi. Bundan 3-4 sene önceki biz bu konuyu yine gündeme getirmiştik restore edilmesi ve turizme kazandırılması hususunda faaliyet yapılacağına dayalı sözler verilmişti ama aradan geçen müddet ortamında maalesef hiçbir himmet yapılmadı ve bu güreşçi köprüsü günden güne kayboluyor. Bizim Anıtlar Kurulu’nun tescil listesinde meydan düzlük köprülerden aynı tanesi yani korumamız gereken köprülerden biri amma maalesef tarihi değerlerimizi korumada yeterince alıngan davranılmadığını düşünüyorum. Bu köprünün etrafı çöplüğe ve mezbeleliğe döndü. İnsanlar çöp atıyorlar, önemsemiyorlar zira derenin içerisinde kaldığı üzere metanetli özen çekmiyor. Sözde iki tarafını kapattık yıkılsın gitsin kimsenin haberi olmadan kadar bir tavır takınılmış durumda. Bu yapılar tarihin ağızsız tanıkları, bize çokça husus söylüyorlar, hikayeleri var. Zımnında korunabilme ihtimali olan bire bir şeyi korumamız gerekiyor. Bu güreşçi köprüsü korunabilme potansiyeline cemaat aynı güreşçi köprüsü amma koruyamıyoruz” dedi.
Harşit Çayı’nın yoğun ayrımsız vadiye böldüğü Gümüşhane’nin iki yakasını birbirine bağlamak üzere köprüler heybetli aynı meydan tutuyor. Tarihte de köprülerin erişim amacıyla mefret tıpkı yer tuttuğu kentte 50’den çok tarihi tescilli köprü bulunuyor.
