Tahıl koridoru için 1 Haziran’de baÅlayan ve 13 görüÅmenin olduÄu süreç 22 Temmuz’da imzayla sonuçlandı. Güvenlik kaynaklarına göre vakit baÅarısı 7 mesaj ve sonuç barındırıyor. 1- Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna ile konuÅabiliyor olmasının doÄruluÄu ayrımsız sefer elan görüldü. 2- DoÄu Akdeniz, Filistin, Suriye üzere uluslararası sorunlarda inisiyatif almaktan çekinmeyen Türkiye’nin dünya barıÅına katkısı teslim edildi. 3- Pandemi ardından savaÅla zirveye çınefes gıde sorunu çözülme eÄilimine girdi. 4- Gıdaya ulaÅım kolaylaÅırsa çrütbe coÄrafyalardan Türkiye’ye olası göçmen akını azalacak. 5- Gıbirlikte krizinin çözümü erke krizinin çözümüne üstelik ilham olanaklı. 6- Türk donanması elan etkin tıpkısı sürece girdi. 7- İhtilafların çözümünde askeri diplomatlık öhangi çıktı.
Karadeniz’birlikte iÅlemesi dakika meselesi olan ‘tahıl koridoru’nda eleştiri görkem üstlenen Türkiye, mimarı olduÄu mutabakatın sonuçları ile üstelik adından söz ettirecek. BM nezaretinde Rusya-Ukrayna arasında Türkiye’nin askeri-diplomatik çabası sonucu elde edilen mutabakatın sonuçları Türkiye açısından 7 baÅlıkta deÄerlendiriliyor. 4’lü uzlaşma sonucu Türkiye’nin barıÅa katkısının konfirmasyon edildiÄi, gıüstelik krizine katkı saÄladıÄı, enerji krizinde birlikte analog çözüm umudunun belirmesi ile Türk donanmasının güçlenen kapasitesi bazı baÅlıklar namına öne çıkıyor.
SAVAÅDAKIKA YAKINLAR AYNI MASADA
1 Haziran’üstelik startı sunulan ve 22 Temmuz’de imzaya dökülen süreçte arz kritik kıvrım savaÅan iki tarafın askerlerini aynı masada oturmaya inandırma etmekti. Onun için önce tüm görüÅmeler ikili formatta yapıldı. Henüz sonradan çalıÅmalar dörtlü toplantı yapılmasına yoÄunlaÅtı.
13 GÃRÃÅME GERÃEKLEÅTİ
Türkiye’nin çabalarıyla kayran meydan kopma noktasına mevrut görüÅmelerde 13 kontak yaÅandı. YaÅanan gidiş geliş sonrası atıulan imzalarla mutabakata dönüÅsunma uzlaÅmanın Türkiye açısından sonuçlarını kaynaklar Bakir Åafak’a özellik yön Åöyle özetledi:
1- Türkiye, Åubatta yarık veren savaÅta bol iliÅkilerini kullanarak savaÅan taraflar Rusya-Ukrayna arasında barıŠiçmağara önceki günden çaba harcadı. Arabuluculuk için diplomasiyi iÅletirken tarafları Antalya ve İstanbul’birlikte bir masada buluÅturdu. Bu nedenle son anlaşma temas iki ülke ile konuÅabilmenin ve Türkiye’nin duruÅunun doÄruluÄunu bir posta henüz ortaya çıkardı.
2- DoÄu Akdeniz, Filistin, Suriye üzere bölgesel ve uluslararası sorunlarda insiyatif almaktan çekinmeyen Türkiye’nin bölge ve dünya barıÅına katkısı benzeri defa henüz teyit edilmiÅ oldu.
3- UzlaÅma ile pandemi sonrasında savaÅ ile kullanılmamış ayrımsız pik yakalayan gıdahi krizinin birlikte gevÅemesi saÄlandı. Tüketime karışma edilecek milyonlarca ton tahıl ile gıüstelik krizinin aÅılacaÄı, gıda enflasyonunun ise önleneceÄi rapor ediliyor.
4- 4’lü mutabakatın bire bir diÄleşker etkisi ise göçe karÅı olacaÄı belirtiliyor. Gıdaya ulaÅım kolaylaÅacaÄı için çderece coÄrafyalardan Türkiye’ye olası göçmen akınının da engellenmesine uzlaÅmanın katkı saÄlayacaÄı kaydediliyor.
5- İstanbul’üstelik yanlar arasında atılan imzanın tahıl dıÅında savaÅla birlikte alevlenen enerji krizinin çözümüne da ilham olabileceÄi belirtiliyor. SavaÅ sonrasında Rusya enerji kartını kullanmıÅ, bunun sonucunda Avrupa ülkeleri kömüre dönme çalıÅmalarını ve Azerbaycan kadar alternatif iş arayıÅlarını hızlandırmıÅtı.
6- Türkiye, denizde söz konusu uyuşma ile öyaşlı görevler üstlendi. Bu çerçevede Türk donanmasının süreçte deli dolu bire bir caka bekliyor. Bahir kuvvetlerinin Libya faaliyetleri ve DoÄu Akdeniz’deki artan etkinliÄine iÅaret edilerek serencam mutabakatın da güçlenen kapasitesinin bire bir göstergesi olduÄu vurgulanıyor.
7- Son adına ihtilafların çözümünde askeri diplomasinin öne çıkması örnek adına gösteriliyor. Askeri diplomasi ve kurumlar arası koordinasyonla Türkiye’nin neler baÅarılabileceÄkayınbirader dünya kamuoyuna gösterdiÄi belirtiliyor.
Sevkiyat bu hafta baÅlıyor
Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov, İstanbul’dahi anlaÅması imzalanan tahıl koridorunun iÅleyiÅi hakkında açıklamalarda bulundu. Kubrakov, “Mayın temizleme iÅlemi hoppadak tahılın ihracatı için gereken aralık süresince yapılacak” dedi.
Kubrakov, “Tüm tahıl konvoylarına Ukrayna istirdat gemileri eÅlik edecek. Limanlarımızı takkadak kişi askerlerimizin kontrol etmesi bizim için önemliydi, limanlarda baÅka ülkelerin temsilcileri bulunmayacak” diye konuÅtu. Kubrakov, anlaÅma içmağara, “İstanbul’bile imzalanan tahıl koridoru anlaÅmasının ilerleyen günlerde uygulamaya geçmesini bekliyoruz. Sürecin bu hafta baÅlamasını düş ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Fazlı Åahan